Praktische strategieën voor margeoptimalisatie in de moderne apotheek

Vanaf 1 september 2025 zullen de indicatieve publieksprijzen niet langer verdeeld worden door APB en de groothandels voor producten waarvan de prijsstructuur niet-gereglementeerd is. Dit is een uitermate belangrijke wijziging die een impact gaat hebben op de rentabiliteit van jouw apotheek. Harmen Jans geeft ons in dit artikel als ervaringsdeskundige zijn concrete tips en direct toepasbare inzichten over hoe je jouw brutomarge van de apotheek sterk kan verhogen: hoe ga je van richtprijs naar rendement?

 

Elke negen dagen sluit er een apotheek in België

Die openingszin van Harmen Jans zette meteen de toon van zijn deep dive. Het is geen hypothetisch rampscenario, het is de harde realiteit. Al zeven jaar verdwijnt er gemiddeld elke negen dagen een apotheek. Harmen schetst een beeld van een sector onder toenemende druk, waar marges dalen, kosten stijgen en het klassieke model niet meer werkt.

Harmen Jans - apotheker verdwijnen-1

Bron: "Harmen Jans - Praktische strategieën voor margeoptimalisatie in de moderne apotheek: hoe ga je van richtprijs naar rendement? - 26 juni 2025"

 

De nieuwe realiteit

Waar apothekers vroeger comfortabel leefden van een brutomarge van 40%, is die marge vandaag geslonken naar ongeveer 30% — en die 30% moet bovendien meer kosten dekken dan ooit tevoren: hogere lonen, dure medicatie op voorraad, complexe regelgeving, en administratieve last. “De vraag is niet meer: ben ik de volgende die gaat verdwijnen? De echte vraag is: hoe maak ik mijn apotheek structureel sterker?

 

Marges onder druk: meer verkopen is niet de oplossing

Veel apothekers grijpen instinctief naar de strategie: méér verkopen. Maar volgens Harmen Jans is dat een valkuil. “Meer omzet betekent niet automatisch meer marge. En meer werk betekent niet automatisch meer winst.”

In plaats daarvan pleit hij voor marge-optimalisatie: meer winst halen uit de bestaande omzet door slimmer te organiseren, gerichter aan te kopen en keuzes te maken op basis van data.

 

“De werkelijke marges zitten niet in meer verkopen, maar in wat je verkoopt en aan welke prijs.”

Apr. Harmen Jans - FarmaFlow

 

Verliesleiders vs. margekampioenen

Harmen introduceert een cruciaal onderscheid: verliesleiders versus margekampioenen.

  • Verliesleiders zijn producten met een lage marge, die vaak zelfs verlies opleveren als je loonkost meerekent. Denk aan optreknaalden, urinepotjes of Fortimel.

  • Margekampioenen zijn producten met een hoge marge, vaak voedingssupplementen, cosmetica of huisbereidingen. Producten zoals J-ixx intense of Curcudin leveren tientallen euro’s marge per doos op.

Harmen Jans - verliesleiders en margekampioenen

Bron: "Harmen Jans - Praktische strategieën voor margeoptimalisatie in de moderne apotheek: hoe ga je van richtprijs naar rendement? - 26 juni 2025"

 

Huisbereidingen zijn jouw premium artisanale olijfolie

Een opvallend voorbeeld is zijn kijk op huisbereidingen. Veel apothekers prijzen ze als ‘de goedkope huiswijn’. Harmen pleit ervoor om ze net als een premium artisanale olijfolie in de markt te zetten: uniek, waardevol en navenant geprijsd.

 

Data als hefboom

Een ander belangrijk punt in zijn betoog: gebruik de data die je al hebt.

Door verkoopcijfers, marges en patiëntenprofielen te analyseren, kunnen apothekers hun assortiment beter sturen en doelgericht werken. Grote spelers als Medi-Market doen dit al jaren. Lokale apothekers hebben dezelfde mogelijkheden in hun apotheeksoftware zoals CareConnect Pharmacist; ze benutten ze alleen vaak niet.

 

“We hebben ongelofelijk veel data in onze software zitten. Maar we moeten ze ook gebruiken om slimme keuzes te maken.”

Apr. Harmen Jans - FarmaFlow

 

Meer weten over de oplossing van CareConnect Pharmacist voor de indicatieve publieksprijzen?

Neem dan contact met ons op voor meer info en een demo!

 

Van chaos naar controle: focus, vereenvoudiging en stockstrategie

Harmen raadt aan om de apotheek te herdenken als een bedrijf, met duidelijke keuzes:

  • Verminder het aanbod, vergroot de focus: liever 1 SKU met veel marge dan 7 varianten met onduidelijke winst.

  • Kies voor een smalle maar diepe stock: minder referenties, grotere volumes, betere marges.

  • Stel de juiste vraag: “Wil ik dit product überhaupt wel verkopen?” in plaats van “Wat is de juiste prijs?”

"Je hebt heel wat urinepotjes nodig om evenveel marge te maken als op één doos J-ixx intense.”

Apr. Harmen Jans - FarmaFlow

 

Harmen Jans - brede stock versus diepe stock

Bron: "Harmen Jans - Praktische strategieën voor margeoptimalisatie in de moderne apotheek: hoe ga je van richtprijs naar rendement? - 26 juni 2025"

 

Praktische tips van Harmen Jans

Maak een lijst van je top 100 producten en analyseer waar ze zich bevinden op de matrix: hoog volume / hoog marge? Weg ermee als ze in het verlieskwadrant zitten.

Harmen Jans - volume en marge matrix

Bron: "Harmen Jans - Praktische strategieën voor margeoptimalisatie in de moderne apotheek: hoe ga je van richtprijs naar rendement? - 26 juni 2025"

 

  1. Kies bewust twee focusproducten per categorie (bijv. paracetamol en ibuprofen) en elimineer de rest uit de publieke zichtbaarheid.

  2. Onderhandel marges op basis van je keuze, niet op basis van wat een vertegenwoordiger aanbiedt.

  3. Voer controle en eenvoud in bij je team: minder opties = meer rust en consistentie.

  4. Volg op met een eenvoudig Excel-bestand en bekijk maandelijks de evolutie.

 

Tot slot: denken als ondernemer

Harmen Jans benadrukt dat het niet gaat om ‘platte commerce’, maar om duurzame keuzes maken. Apothekers zijn geneesmiddelenexperten, en dat blijft hun kracht. Maar wie geen keuzes maakt, krijgt chaos terug.

 

“Wij moeten controle nemen over onze apotheek. En dat begint bij het durven stellen van de vraag: wat wil ik écht verkopen? Een slecht gekozen product aan een slimme prijs, blijft een slechte keuze.”

Apr. Harmen Jans - FarmaFlow

 

Wat doe je morgen?

  1. Kies één productcategorie.
  2. Bepaal je hero product en back-up.
  3. Analyseer de rest: mag het weg?
  4. Onderhandel met één labo.
  5. Informeer je personeel.
  6. Monitor het resultaat.

Zo wordt de apotheek opnieuw een plek van rust, helderheid en gezonde marges — met grip op de toekomst. Samenvatting in drie kernwoorden: focus – data – winstgevendheid.

Wil je hier verder op inzetten in jouw apotheek? Begin klein, maar denk groot. Harmen Jans bewijst dat het kan!


Harmen Jans - wat doe ik morgen

Bron: "Harmen Jans - Praktische strategieën voor margeoptimalisatie in de moderne apotheek: hoe ga je van richtprijs naar rendement? - 26 juni 2025"

 

Wie is Harmen Jans?

Harmen Jans is apotheker en 10 jaar titularis-eigenaar geweest van een openbare apotheek. Hij combineert zijn prakijkervaring met een zakelijke achtergrond dankzij een Master in General Management aan de Vlerick Business School.

Harmen Jans begeleidt via Farmaflow apotheken naar een sterker model: met meer grip, meer rust en meer rendement. Met Farmaflow werk je niet alleen aan marge, maar ook aan teamflow, gestroomlijnde processen, heldere communicatie, slim HR-beleid en een efficiënte aankoopstrategie.

Bekijk hieronder zijn volledige keynote of neem contact op met Harmen voor meer info via mail of LinkedIn.