"Anno 2021 is het voor artsen moeilijker geworden om én de voorgeschiedenis van hun volledige patiëntenpopulatie én alle medicijnen op de markt en de mogelijke bijwerkingen uit het blote hoofd te kennen," zegt Filip Follens, arts en Product Expert Medical Databases bij Corilus. De medicatiebewakingsmodule van CareConnect helpt eventuele fouten voorkomen. Hoe goed de tool zich van zijn taak kwijt, ervaarde Filip onlangs toen hij er de MedicatieQuiz – Interactiespecial van het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI) mee invulde. Het resultaat? Foutloos: 12 op 12!
Filip Follens werkt als arts al vele jaren in de medische informatiesector. Bij Corilus is hij verantwoordelijk voor de medicatiedatabases en medicatiebewakingsmodule. De meeste voldoening haalt hij naar eigen zeggen uit hoe de module artsen in hun dagelijkse praktijk ondersteunt. Maar onlangs ontdekte hij een leuk extraatje: je kan er ook een topscore mee halen op een quiz!
“Het BCFI organiseert regelmatig MedicatieQuizzen voor zorgprofessionals. De editie van april ging specifiek over geneesmiddeleninteractie,” vertelt Filip. “Dat vond ik een ideale kans om de doeltreffendheid van onze tool eens in de praktijk te testen. Met succes, want ik kon alle vragen vlot en juist beantwoorden. Wel een leuke manier om vast te stellen hoe goed de tool zijn werk doet.” (lacht)
“De casussen die aan bod kwamen waren allemaal uit het leven van een arts gegrepen. Casus 1 ging bijvoorbeeld over een patiënte die een bloeding ontwikkelde, omdat de werking van een geneesmiddel versterkt werd door een ander geneesmiddel.”
En zo’n drug-drug interaction kan soms ernstige gevolgen hebben. Filip: “Denk maar aan een patiënt die na een transplantatie bepaalde geneesmiddelen krijgt om de afstoting van het nieuwe orgaan tegen te gaan. Dan wil je natuurlijk niet dat de transplantatie mogelijk mislukt omdat een geneesmiddel fout inwerkt op een ander.”
De MedicatieQuiz van het BCFI focuste specifiek op interacties van geneesmiddelen, maar de medicatiebewakingsmodule gaat breder. Ook andere factoren kunnen immers een veilig gebruik van geneesmiddelen in de weg staan, zoals allergieën en contra-indicaties. Of een patiënte zwanger is of borstvoeding geeft zijn evengoed belangrijke zaken om rekening mee te houden.
“De module is geïntegreerd in het elektronisch medisch dossier (EMD) van de arts. Zo hoeft die zijn workflow niet te onderbreken om zaken op te zoeken,” aldus Filip. “Concreet zal het systeem op basis van geregistreerde aandachtspunten een waarschuwing geven als dat nodig is, en dat binnen enkele seconden. Je krijgt als arts dan meteen ook achtergrondinformatie: waarover gaat het probleem juist, wat kan je doen om het op te lossen?”
Hij voegt er wel een belangrijke nuance aan toe. “De arts zelf is de factor X in dit hele verhaal. Het systeem kan alleen alarm slaan op basis van wat geregistreerd is over een bepaalde patiënt. Met andere woorden: artsen moeten wel de discipline opbrengen om de patiëntengegevens systematisch op de juiste plaats en met trefwoorden in te voeren.”
Eens dat correct gebeurd is, hebben ze wel een krachtig wapen om medische fouten te voorkomen. Dat is nodig, want 1 op de 10 patiënten wordt ooit slachtoffer van een medisch incident, en 80% van alle behandelende zorgverstrekkers maakt ooit wel eens een medische fout.
“Als arts in 2021 komt er een massa informatie op je af,” verduidelijkt Filip. “Er komen continu nieuwe en krachtige geneesmiddelen bij, elk met hun specifieke bijwerkingen. Het is quasi onmogelijk om permanent up-to-date te zijn. Bovendien kunnen artsen net als iedereen al eens vermoeid of verstrooid zijn. En dan is er nog de vergrijzing, die zorgt voor een grote groep patiënten met diverse aandoeningen.”
“Het gevolg is een toename in polyfarmacie: mensen die chronisch vijf of meer verschillende geneesmiddelen gebruiken, waardoor de kans op interacties en bijwerkingen ook weer groter wordt. Dankzij de medicatiebewaking beschik je als arts over een soort virtuele copiloot, een extern geheugen waar je altijd op kan terugvallen, dat ondersteunt en tussenkomt als je per ongeluk een verkeerde keuze zou maken.”
Meer weten?
Download het e-book 'Medicatiebewaking voor artsen' en ontdek aan de hand van praktijkvoorbeelden de meerwaarde voor jouw praktijk.